Algemeen
Wat is een reusceltumor?
Een reusceltumor is een gezwel dat ontstaat in het bindweefsel zoals bot, spieren of rondom pezen.
We maken onderscheid tussen reusceltumoren van het bot en reusceltumoren in de wekedelen.
Om te weten met welk soort reusceltumor je te maken hebt, is weefselonderzoek nodig. Naast beeldvormingsonderzoeken (scans) is het dus meestal nodig om een staal te nemen van het gezwel, een biopsie.
Bindweefsel
Bindweefsel is het steunweefsel van het lichaam en heeft volgende functies: bescherming van vitale organen, versteviging van het lichaam (beenderen of bot), schokdemper in gewrichten (kraakbeen), isolatie van het lichaam (vetweefsel) en beweging (spieren en pezen). Ook bloedvaten en zenuwen zijn gedeeltelijk opgebouwd uit bindweefsel.
Wat is een reusceltumor van het bot?
Dit gezwel wordt ook een osteoclastoma genoemd. Een reusceltumor van het bot bestaat uit ovale cellen met daartussen zogenaamde reuscellen (grote cellen met heel veel kernen – daar waar een cel normaalgezien slechts één kern heeft), vandaar de naam. Dit soort gezwel kan het bot zeer sterk aantasten en groeit met fijne uitlopers door in de omgeving (infiltratieve groei), waardoor het snel kan terugkomen als het niet volledig wordt weggenomen. Dit is een goedaardig gezwel, wat wil zeggen dat het in principe niet uitzaait naar andere plaatsen. Toch ziet men bij ongeveer 2% van de patiënten uitzaaiingen onstaan in de longen, en dit gemiddeld na 3 tot 4 jaar. Deze uitzaaiingen groeien meestal zeer traag.
Wat is een reusceltumor van de weke delen?
De correcte Engelstalige term is Giant cell tumour of tendon sheath, de Nederlandstalige benaming is Reusceltumor van de peesschede. Andere namen zijn tenosynoviale reusceltumor, gepigmenteerde villonodulaire synovitis.
Deze tumoren worden onderverdeeld volgens
- de plaats waar ze voorkomen: binnen of buiten een gewricht
- hun groeipatroon: gelokaliseerd (een mooi afgeronde bol) of diffuus (verspreid, zonder mooi kapsel eromheen).
De gelokaliseerde vorm komt het meeste voor.
De gezwellen zijn opgebouwd uit kleine cellen met daarnaast reuscellen (=cellen met zeer veel kernen, daar waar een gewone cel slechts één kern heeft). Er zijn ook nog andere cellen vermengd in de tumor. Deze gezwellen zijn goedaardig, dit wil zeggen dat ze niet gaan uitzaaien naar andere delen van je lichaam. Ze kunnen lokaal wel een agressief gedrag vertonen, waarbij ze ook gaan ingroeien in het nabijgelegen wekedelen en/of het bot. Ze groeien verder in de omgeving met kleine uitlopertjes, waardoor de kans dat ze terugkomen na chirurgische behandeling relatief groot is.
Waar en bij wie komen reusceltumoren voor?
Deze reusceltumor is zeer zeldzaam, minder dan 2 personen per miljoen mensen per jaar ontwikkelt zo’n tumor. De reusceltumor vertegenwoordigt ongeveer 20% van alle goedaardige tumoren van het bot. Meestal worden patiënten tussen 20 en 45 jaar getroffen, en ongeveer 10-15% ziet men bij adolescenten met een volgroeid skelet.
Reusceltumoren komen meestal voor aan de uiteinden van de lange pijpbeenderen, meestal rond de knie (distale femur en proximale tibia), ter hoogte van de pols (distale radius) en ter hoogte van de schouder (proximale humerus). Een reusceltumor bevindt zich in veel gevallen net onder het kraakbeen van een gewricht, en kan soms doorgroeien tot in het gewricht zelf. Soms wordt de wervelkolom aangetast.
De reusceltumor kan op elke leeftijd voorkomen, maar wordt het meeste gezien tussen de leeftijd van 30 en 50 jaar, meer bij vrouwen dan bij mannen.
Deze gelokaliseerde vorm wordt het meest vastgesteld in de hand (85%), maar ook in de pols, de enkel en de voet, en de knie. Het wordt zeer zelden gezien in de elleboog en de heup.
Het diffuus type reusceltumor wordt het meest gezien in de knie (75%) en de heup (15%), maar kan ook voorkomen in de enkel, de elleboog en de schouder. Heel zelden wordt het gezwel ook teruggevonden in het kaakgewricht of de kleine gewrichtjes van de wervels (facetten). Dit type reusceltumor kan zich ook buiten de gewrichten ontwikkelen, in de spieren of in de onderhuid, en meestal rond de knie, in de dij of in de voet.
Wat is de oorzaak van een reusceltumor?
De oorzaak van het ontstaan van een reusceltumor in het bot is niet gekend.
Ook bij wekedelen tumoren is er geen éénduidige oorzaak. Men vermoedt dat het een gevolg kan zijn van een combinatie van genetische factoren en mogelijk een ontstekingsreactie ten gevolge van een trauma.
Welke klachten veroorzaakt het?
Meestal ondervind je pijn en zie je een zwelling. De pijn kan optreden in rust (bijvoorbeeld ’s nachts) of na belasting. Hoe meer het bot aangetast is door het gezwel, hoe meer pijn je zal krijgen doordat het bot de belasting niet meer aankan. Soms treedt een spontane breuk op van het bot doordat het bot zo fel verzwakt is. Door misvormingen in een gewricht is het mogelijk dat je dit gewricht minder goed kan bewegen.
Indien het om een gelokaliseerde vorm gaat, zie je meestal een pijnloze zwelling. Deze zwelling groeit langzaam over een periode van meerdere jaren.
De diffuse vorm geeft aanleiding tot pijn, zwelling of een verminderde beweeglijkheid. Indien het gezwel zich in een gewricht bevindt, kan het aanleiding geven tot bloedingen of op- en afgaande zwelling van dit gewricht. Door de aantasting van het bot kan ook vroegtijdige slijtage ontstaan van het gewricht. Deze symptomen zijn meestal meerdere jaren aanwezig.
NL 
FR 
EN